Veel mensen met overgewicht hebben last van een te hoge bloeddruk.

Vaak wordt gedacht dat dit een op zichzelf staande ziekte is. Hier is nooit bewijs voor gevonden. Onderzoek heeft echter wel aangetoond dat het samen gaat met een grotere kans op hart- en vaatziektes en hersenbloeding/beroerte. Wat niet duidelijk is of deze dingen door een te hoge bloeddruk veroorzaakt worden of dat een te hoge bloeddruk het gevolg is van bijvoorbeeld hart- en vaatziektes. Hier wordt dan ook nog steeds veel onderzoek naar gedaan.

Wat is bloeddruk?

Je hart pompt je bloed met flinke kracht door het lichaam. Dit zorgt voor druk op je bloedvaten: de bloeddruk. 

Bloeddruk is dus de druk die door bloed op de wanden van bloedvaten wordt uitgeoefend. Meestal verwijst het naar de druk die wordt uitgeoefend op slagaders, dat zijn de bloedvaten die bloed van het hart wegvoeren.

Boven – en onderdruk

Je bloeddruk bestaat uit twee getallen: de bovendruk en de onderdruk. Het wordt gemeten in millimeter kwik, afgekort als mm Hg.

Het bovenste getal is de systolische druk en het onderste getal is de diastolische druk. De systolische druk is de hoeveelheid druk in je bloedvaten wanneer de hartspier samentrekt. Dit is de maximale druk die op de wanden van de bloedvaten wordt uitgeoefend.

De diastolische druk is de druk in je slagaders tussen hartslagen in. Deze waarde is lager dan de systolische druk omdat het hart minder kracht uitoefent op de vloeistoffen tegen de vaatwanden. Dit is het onderste getal, de onderdruk.

Bloeddruk is niet constant

Je bloeddruk is niet gedurende de hele dag en nacht hetzelfde. Zo is het ’s nachts lager en stijgt het als je wakker wordt. Gedurende de dag neemt het weer wat af, om vervolgens aan het einde van de middag weer wat toe te nemen.

Je bloeddruk stijgt ook als je organen en spieren extra zuurstof en voeding nodig hebben. Het gaat bijvoorbeeld omhoog als je gaat sporten, je heel erg inspant, je heel emotioneel bent of als je pijn hebt.

Normaal of te hoog?

Je hebt een normale bloeddruk als deze onder de 140/90 mm Hg is. Hier kan je daar meer over lezen.

In Amerika worden inmiddels andere waarden aangehouden en wordt normaal nu als onder de 130 in plaats van 140 mg Hg gezien.

Waarom is een hoge bloeddruk slecht?

Onderzoek heeft laten zien dat er een verband is tussen een heel hoge bloeddruk en je kans op hart- en vaatziekten. Echter het is geen ziekte op zichzelf. Het is ook geen symptoom van een ziekte. Het is wel een signaal dat er iets mis is met je lichaam.

Dit betekent dus ook dat je bloeddruk met medicijnen verlagen zonder de oorzaak aan te pakken, het echte probleem mogelijk maskeert. De Schotse dokter Malcolm Kendrick die heel veel onderzoek naar hart- en vaatziektes doet, heeft hier meerdere blogs over geschreven. Hier kan je er eentje vinden.

Het is overigens ook niet zo dat als je bloeddruk lager dan 140/90 mm HG is de kans op hart- en vaatziekten kleiner wordt. Het is waarschijnlijk dus niet een kwestie van hoe lager, hoe beter. Hier kan je dat onderzoek vinden.

Bloeddruk meten

Als je niet weet of je een te hoge bloeddruk hebt of niet, kan je dit door je huisarts laten opmeten. Je kan ook online een bloeddrukmeter bestellen, zodat je zelf thuis je bloeddruk en hartslag kan meten. Kies wel voor een medisch gecertificeerde bloeddruk meter, want hij moet wel betrouwbaar zijn.

Voor een betrouwbare meting is het belangrijk om deze steeds op dezelfde manier je bloeddruk te meten en je bloeddruk 3x achter elkaar te meten.

Juiste maat manchet

Het is belangrijk dat je het manchet op de goede maat koopt. Je moet de omtrek in het midden van je bovenarm meten (in cm) en dan weet je welk manchet je nodig hebt.

Op de goede plaats

Je meet je bloeddruk altijd op dezelfde arm. Kies de arm die je het minst gebruikt, dus als je rechtshandig bent kies dan je linkerarm.

Het is belangrijk dat je de manchet niet te strak doet en dat je arm ontbloot is, dus doe het niet over kleding. Op het manchet staat een streepje of driehoekje, dit is het artery mark. Dit streepje of driehoekje moet op de ader aan de binnenkant van de arm gelegd worden.

Tijdens het bloeddruk meten is het belangrijk om je arm op een tafel te leggen en stil te zitten. Het manchet moet ter hoogte van je hart zitten – dit is ongeveer 2 cm boven je elleboog. Het is belangrijk om je voeten naast elkaar te zetten en je benen niet te kruisen. Zit verder stil, ontspan zoveel mogelijk en praat niet.

Wanneer?

Als je je eigen bloeddruk wilt meten, zorg dan dat je het niet direct na een activiteit, eten, koffie drinken of roken doet. Probeer eerst 5 minuten te ontspannen.

Normale bloeddruk

Een normale bloeddruk ligt tussen de 120 – 140 mm Hg (bovendruk) en onder de 90 mg Hg (onderdruk). Thuis ben je vaak ontspannender en dat is waarom een normale bloeddruk thuis 135/85 mm Hg is.

Bloeddruk is niet constant

Je bloeddruk is niet de hele tijd hetzelfde. Zo is je bloeddruk ’s nachts lager en neemt hij toe als je opstaat. In de loop van de dag neemt je bloeddruk weer wat af en aan het einde van de middag begint hij weer toe te nemen.

Als je lichaam meer zuurstof nodig heeft, neemt je bloeddruk toe. Dit is waarom je bloeddruk hoger is als je aan het sporten bent of je inspant. Je bloeddruk wordt ook hoger als je heel emotioneel bent of als je pijn hebt. Zelfs als je praat verhoogt je bloeddruk, daarom is het belangrijk dat je niet praat tijdens het meten van je bloeddruk.

Hoge bloeddruk

Je hebt een hoge bloeddruk als de bovendruk tussen de 140 -180 mm Hg ligt en/of de onderdruk boven de 90 mg Hg ligt.

Ernstig verhoogde bloeddruk

Een ernstig verhoogde bloeddruk ligt boven de 180 mm Hg.

Oorzaken

Een te hoge bloeddruk is vaak nauw verbonden met:

• roken
• overgewicht
• veel bewerkt eten (veel zout)
• drop en zoethout (daarom ook nooit veel in één keer hiervan eten)
• kaliumtekort
• bepaalde kruiden
• stress
• verstoorde slaap/slaap apneu
• alcohol en drugs
• te weinig beweging
• ouderdom
• genen
• bepaalde medicijnen (bijvoorbeeld NSAID, aspirine)
• bepaalde aandoeningen (bijvoorbeeld nierproblemen)
• onbekend (soms kan er geen oorzaak gevonden worden)

Keto dieet en hypertensie

Het keto dieet kan helpen met je bloeddruk te verlagen doordat je:

• geen bewerkt eten meer eet (aan bewerkt eten is vaak veel zout toegevoegd)
• relatief meer nitraatrijke groenten eet
• meer kalium en magnesium binnenkrijgt
• gewicht verliest
• minder stress
• beter slaapt

Afvallen: 1 kilo = 1 mm HG

Volgens de Mayo Clinic kan elke kilo gewichtsverlies leiden tot een 1 mm HG lagere bloeddruk (als je een te hoge bloeddruk hebt). Dit maakt gewichtsverlies één van de beste manieren om je bloeddruk te verlagen.

Toch gaat het niet alleen maar om overgewicht. Als je slank bent maar veel vet rond je middel hebt (zie hier om te meten), dan heb je ook een hogere kans op een te hoge bloeddruk.

Beweging: 5-8 mm HG lager

Ook volgens de Mayo Clinic is er een direct verband tussen beweging en je bloeddruk.

Als je zo’n 150 minuten per week beweegt of meerdere dagen per week zo’n 30 minuten per dag, dan kan je op die manier ook je bloeddruk verlagen met zo’n 5-8 mm HG als je last hebt van een te hoge bloeddruk. Als je hiermee stopt, kan je bloeddruk wel weer omhoog gaan!

Gezonde leefstijl: eten, slaap, beweging, minder stress

Er is steeds meer bewijs dat de combinatie van gezond eten, afvallen, betere nachtrust en minder stress goed kan helpen om je bloeddruk te verlagen.

Er zijn ook nog andere dingen die je kunt doen, namelijk:

• cardiofitness (hardlopen, zwemmen, etc.)
• Viniyoga (yoga die focust op ademhaling)

Hier kan je daar meer over lezen.

Tips om je bloeddruk zonder medicijnen te verlagen

Dit is het advies van Dr Malcolm Kendrick, een Schotse huisarts die veel onderzoek naar hart- en vaatziektes doet:

• Verhoog het kaliumverbruik (spinazie, avocado, broccoli, champignons, komkommers, courgette, aubergine, yoghurt)
• Ga op een vetrijk, koolhydraatarm dieet
• Gebruik ontspanningstechnieken: mindfulness, yoga, etc.
• Doe aan lichaamsbeweging
• Ga in de zon – dit stimuleert de vaatverwijdende NO (nitraatoxide) synthese
• Probeer L-arginine en L-citrulline – dit stimuleert de vaatverwijdende NO (nitraatoxide) synthese
• Verhoog het magnesiumverbruik

Medicijnen aanpassen

Als je onder behandeling van een arts bent en/of medicijnen slikt is het belangrijk dat je eerst met je arts overlegt voordat je het keto dieet gaat volgen.

Het keto dieet kan namelijk al heel snel helpen (soms binnen enkele dagen) met het verlagen van je bloeddruk en dat betekent dat je medicijnen tijdig moeten worden aangepast. Een te lage bloeddruk is niet goed voor je. Sommige mensen merken na een aantal dagen op het keto dieet al een verschil.

Symptomen van een te lage bloeddruk

Het is daarom van belang om te weten wat de symptomen hiervan zijn:

• slap voelen
• vermoeidheid
• duizeligheid

Extra zout

Als je net met het keto dieet begint, zal je normaal gesproken extra zout of drinkbouillon willen gebruiken. Dit helpt namelijk met keto griep te voorkomen.

Als je opeens helemaal geen bewerkt eten meer eet, krijg je veel minder zout en dus ook veel minder natrium via je voeding binnen. Bovendien raak je in de eerste twee weken dat je heel koolhydraatarm eet heel veel vocht kwijt. Met dat vocht raak je ook elektrolyten kwijt en daardoor kan je een elektrolyten onbalans krijgen. Dit is de oorzaak van keto griep.

Als je echter een hoge bloeddruk hebt, dan kan dit extra zout je bloeddruk nog verder verhogen. Dit geldt dus ook voor drinkbouillon. Het is dan niet verstandig om extra zout en/of drinkbouillon te nemen, tenzij in overleg met je arts!

Koffie (thee)

Koffie (en in mindere mate thee) kan ook leiden tot een hogere bloeddruk. Echter dit effect duurt slechts 2-3 uur en verdwijnt dan tenzij je de hele dag door koffie drinkt. Het kan dus een goed idee zijn om minder koffie te gaan drinken!