Kruiden en specerijen zijn echte smaakmakers en het is dus niet vreemd dat ze al eeuwen een belangrijke rol in de keuken innemen. Ze kunnen je eten veel extra smaak geven en hun gebruik kan bovendien gezondheidsvoordelen hebben. Er is zelfs onderzoek dat laat zien dat sommige kruiden en specerijen kunnen helpen met afvallen!

Extra smaak: kruiden en/of specerijen

Elke keuken heeft zijn eigen combinatie van kruiden en/of specerijen. Dit is waarom Hongaarse runderlappen heel anders smaken dan bijvoorbeeld Maleisisch stoofvlees! Het is vaak een specifieke combinatie van kruiden en specerijen die je eten zo lekker maakt.

Vooral specerijen: Indiase en Arabische keuken

In de Indiase keuken gebruik je vaak een basis van een verse gember-knoflook puree met een combinatie van specerijen, zoals Garam Masala, kaneel, kasoori methi (fenegriekblad), komijn, koriander, kurkuma, kardemom, mosterdzaadjes, nootmuskaat, kruidnagels etc.

In de Arabische keuken gebruik je ook veel verschillende specerijen, zoals kardemom, karwei, komijn, koriander, saffraan, kaneel, nootmuskaat, sumac en piment.

Franse en Italiaanse keuken: vooral kruiden

In de Italiaanse keuken gebruik je niet heel veel specerijen (hoofdzakelijk peper en chili pepertjes) maar wel een aantal vaste, bij voorkeur verse, kruiden, zoals platte peterselie, oregano, basilicum, thijm, salie, rozemarijn, majoraan en laurierblad.

De Franse keuken gebruikt meer kruiden dan de Italiaanse keuken, maar net als de Italiaanse keuken niet heel veel specerijen. Voorbeelden van veel gebruikte kruiden zijn tijm, laurierblad, tarragon, kervel, rozemarijn, oregano, dille, salie, venkel, peterselie, nootmuskaat en bieslook.

Soffritto als basis voor sauzen

Verder zijn sjalotjes, uien en knoflook een basis voor veel gerechten in zowel Frankrijk als Italië. Zo is de basis voor veel Italiaanse sauzen een soffrito, dit is een mix van heel fijn gesneden op matig vuur gesmoorde ui of sjalot, knoflook, bleekselderij en wortel.

Kopen en bewaren

Hele specerijen kan je langer bewaren dan gemalen specerijen. Voor alle kruiden en specerijen geldt dat je ze koel (maar niet in de koelkast) en donker moet bewaren. Na verloop van tijd krijgen ze wel steeds minder smaak en geur, toch bederven ze niet, maar na een aantal jaar geven ze veel minder smaak aan je eten.

Koop daarom kleine hoeveelheden, je hebt niks aan een hele grote zak kaneel als je dit niet binnen een aantal maanden tot een jaar opmaakt!

Kant-en-klare mixen

Het loont om je eigen kruiden en specerijen mixen te maken. Kant-en-klare kruidenmixen bevatten vaak toevoegingen, zoals suiker en/of zetmeel en passen daarom niet binnen het keto dieet. De reden van die toevoegingen is vaak dat ze de kostprijs van de mix verlagen, je betaald voor goedkoop vulmiddel.

Je eigen mixen hebben daarom vaak veel meer smaak en geur. Als je wel een kant-en-klare mix wilt kopen, check dan de ingrediënten, je wilt echt alleen de kruiden en specerijen als ingrediënten hebben en geen andere toevoegingen!

Verse of gedroogde kruiden

Verse kruiden zijn zonder meer duurder, tenzij je ze in je tuin of op het balkon groeit. Verse kruiden hebben echter wel heel veel smaak en kunnen een betere bron van vitamines en mineralen zijn. Nu is het natuurlijk wel zo dat je maar relatief weinig kruiden gebruikt, dus ze zijn nooit een enorme grote bron van vitamines en minderalen, maar alle beetjes helpen natuurlijk. De belangrijkste reden om voor verse kruiden te kiezen is echter de extra smaak die ze aan je eten geven.

Gesjoemel met specerijen

Vooral met gedroogde specerijen kan nogal gesjoemeld worden. Specerijen zijn in het algemeen niet goedkoop, maar omdat je maar heel kleine hoeveelheden koopt valt de prijs wel mee.

Saffraan, kurkuma, kaneel en vanille

Vooral met dure en speciale specerijen, zoals saffraan wordt nogal eens gesjoemeld. Het is dus belangrijk om saffraan van een betrouwbaar merk te kopen en calculeer in dat het duur is. Saffraan is altijd duur. Goedkope echte saffraan bestaat niet.

Op het moment is er ook veel vraag naar kurkuma (turmeric) en dat heeft ook tot fraude geleidt. Koop daarom van een gerenommeerd merk. Het kost niet veel extra en je hebt dan een betere kans dat je ook daadwerkelijk krijgt wat je denkt dat je krijgt. Je kan natuurlijk ook verse kurkuma kopen (AH, Ekoplaza, Jumbo).

Van sommige specerijen zijn er dure en goedkopere versies. Denk dan bijvoorbeeld aan kaneel. Ceylon kaneel is duurder dan Cassia kaneel en heeft meer gezondheidsvoordelen. Hier kan je daar meer over lezen. Ik koop bij voorkeur kaneelstokjes, want dan kan je zelf zien dat je inderdaad Ceylon kaneel stokjes en geen Cassia kaneel stokjes krijgt.

Een ander voorbeeld is vanille. Ik gebruik het liefst Madagascar Bourbon vanille extract van Nielsen-Massey maar zonder toegevoegde zoetstof (dus niet de gel/pasta!). Je kan het meestal bij AH vinden of online. Dille & Kamille heeft alleen de vanille pasta en daar is suiker aan toegevoegd, die wil je dus vermijden.

Online kopen

Je kan ook online kruiden en specerijen kopen, maar ook dan geldt: kies een betrouwbare leverancier. Zelf koop ik regelmatig minder gangbare specerijen, zoals bijvoorbeeld fenegriekblad online bij de Kruidenbaron of de Kruidenkaravaan.

Als je kruiden of specerijen koopt, kies dan bij voorkeur voor kleine verpakkingen en als iets heel goedkoop is, vergeleken met wat je gewend bent, laat het dan liggen. Koop ook geen kruiden en specerijen die afgeprijsd zijn omdat ze dicht bij hun houdbaarheidsdatum zitten.

Koolhydraten in kruiden en specerijen

Normaal gesproken gebruik je geen heel grote hoeveelheden kruiden en specerijen en daarom is de hoeveelheid koolhydraten die ze bevatten geen groot probleem. Toch houd ik hier in mijn recepten wel degelijk rekening mee. Ik tel kruiden en specerijen dus mee als ik de voedingswaarden van gerechten bereken. Dit gebeurt lang niet in alle keto producten en ook lang niet altijd in online keto recepten. Vooral als je rond de 20 gram netto koolhydraten per dag zit, raad ik echter aan om dit wel altijd te doen, het kan namelijk net het verschil betekenen van in ketose blijven of uit ketose komen.

Op verpakkingen en ook in voedingswaarde tabellen zal je regelmatig zien dat een bepaald specerij of kruid helemaal geen koolhydraten bevat. Dit klopt niet. De reden dat de producenten dit mogen doen, is omdat ze uitgaan van het feit dat je maar een piepkleine hoeveelheid gebruikt (bijvoorbeeld 0,5 gram) en daardoor is de hoeveelheid koolhydraten in zo’n portie ook heel erg klein. Onder een bepaald niveau hoeft de hoeveelheid niet op het etiket vermeld te worden. De uitzondering is als een zeer kleine hoeveelheid toch een allergische reactie kan veroorzaken, dan moet het wel altijd vermeld worden.

Je kan ervan uitgaan dat de meeste specerijen voor ongeveer 50%-80% (!) uit koolhydraten bestaan. Als je netto koolhydraten gebruikt, dan trek je de hoeveelheid vezels van het totaal aantal koolhydraten af en hou je veel minder koolhydraten over. Als je je kruiden en specerijen fijnmaalt tot een poeder gaan de vezels grotendeels kapot en dan is het waarschijnlijk geen goed idee om netto koolhydraten te gebruiken (tenzij je maar een heel kleine hoeveelheid gebruikt). Bij hele kruiden en specerijen is dit geen probleem.

Iets anders om op te letten is de hoeveelheid die je gebruikt. Veel producenten gebruiken 0,5 gram om de hoeveelheid koolhydraten te vermelden, dit is lang niet altijd een realistische hoeveelheid, een theelepel kaneel bevat bijvoorbeeld al 2 gram. Hier kan je meer informatie vinden over koolhydraten (en ook de andere voedingsinformatie) in specerijen en kruiden.