Je hebt het keto dieet gevolgd en je bent goed afgevallen. Vervolgens besluit je om weer ‘gewoon’ te gaan eten. Leidt dit tot gewichtstoename en kan je hier wat tegen doen?
1. Koolhydraten en vocht
Eén van de redenen dat je als je net met het keto dieet begint vaak veel afvalt gedurende de eerste twee weken is vochtverlies.
Als je weer veel koolhydraten gaat eten, gaat je lichaam weer meer vocht vasthouden. Dit heeft te maken met hoe je lichaam de energie uit koolhydraten opslaat. Je lichaam gaat een deel van de koolhydraten opslaan als glycogeen.
Glycogeen wordt opgeslagen in je lever en spieren als snel beschikbare energie. Glycogeen moleculen bevatten water en dus hoe meer glycogeen je opslaat, hoe meer water je vasthoudt in het proces. Voor elke gram koolhydraten die je lichaam als glycogeen opslaat, zal je 2-3 gram water vasthouden.
Simpele koolhydraten en complexe koolhydraten
Helaas maakt het niet veel uit wat voor soort koolhydraten je eet. Zowel snelle koolhydraten, zoals producten met veel suiker en/of wit meel, als complexe koolhydraten, zoals volkoren producten, leiden in dezelfde mate tot vocht vasthouden.
Bewerkt eten: veel zout
Toch kan het eten van bewerkt eten er toe leiden dat je nog meer vocht gaat vasthouden. Dit komt omdat bewerkt eten vaak veel zout bevat en dit zorgt ervoor dat je nog meer vocht vasthoudt.
Chronische ontstekingen
Chronische ontstekingen leiden ook tot overgewicht. Als je voeding met veel suiker, veel bewerkt eten of voeding waar je lichaam niet goed tegen kan (voedselintolerantie) gaat eten dan leidt dit tot chronische ontstekingen.
Chronische ontstekingen leiden ertoe dat je in gewicht gaat aankomen (en je zal je minder goed gaan voelen). Aanvankelijk komt dit door een hoger histamine niveau, waardoor je meer vocht gaat vasthouden.
Op de langere termijn, krijg je een chronisch verhoogd cortisol niveau en dit zal verhinderen dat je vet kan verbranden. Je lichaam gaat overbodige energie dan dus als lichaamsvet opslaan. Je vetcellen raken voller en voller en dit leidt tot nog meer chronische ontstekingen en zo raak je in een vicieuze cirkel.
2. Combinatie van vet en suiker
Op het keto dieet haal je de grootste hoeveelheid van je energie uit gezonde vetten. Dit is prima, want op het keto dieet blijft je insuline niveau laag, waardoor je lichaam vet (uit voeding en lichaamsvet) kan verbranden om aan energie te komen.
Je bent als je het keto dieet een tijd gevolgd hebt er aan gewend geraakt om veel meer vet te gebruiken. Je gebruikt volle zuivelproducten, veel meer boter, extra vierge olijfolie en vetrijk vlees, vis, gevogelte etc.
Als je nu weer veel koolhydraten gaat eten, dan zal je insuline niveau stijgen en kan je geen vet meer verbranden. Deze energie moet dan worden opgeslagen in de vorm van lichaamsvet. In deze situatie leidt het eten van veel vet dus wel tot meer lichaamsvet!
Bovendien zorgt de combinatie van suiker en vet dat je ‘bliss point’ geactiveerd wordt. Hierdoor wordt het eten nog lekkerder en wil je dus meer eten. Je gaat nu dus ‘overeten‘.
Voedingsfabrikanten maken handig gebruik van het ‘bliss point’ als ze producten produceren, want je kan meer van dit soort producten verkopen. Hier zit een hele wetenschap achter, want het ‘bliss point’ is voor de meeste mensen hetzelfde. Hier kan je daar meer over lezen.
3. Bewerkt eten
Op het moment dat je met het keto dieet stopt is de verleiding groot om weer te gaan eten zoals voorheen. Voor veel mensen betekent dit de terugkeer naar bewerkt eten. Het is lekker, makkelijk, snel en vaak nog goedkoper ook. Het is natuurlijk wel zo dat dit er in de eerste plaats toe geleid heeft dat je overgewicht kreeg en de kans dat dit dus weer opnieuw gaat gebeuren is groot.
Zowel aankomen als afvallen zijn geleidelijke processen. Je zal dus niet direct enorm veel aankomen (behalve mogelijk een paar kilo gedurende de eerste week door het vasthouden van extra vocht), maar over tijd, ga je wel steeds wat meer aankomen en na een aantal jaar ben je waarschijnlijk weer terug bij af.
Dit is niet vreemd, bewerkt eten is zo gemaakt dat je bijna niet anders kan dan ‘overeten’. Bovendien is de kans groot dat je vitamine, mineralen en mogelijk eiwit-tekorten oploopt. Ook dit leidt tot overeten.
Gewichtstoename
Als je terugkeert naar het eten van veel bewerkt eten, dan is de kans dat je uiteindelijk weer terugkeert naar je oude gewicht groot. Dit komt door een combinatie van:
- vocht vasthouden (koolhydraten en chronische ontstekingen)
- ‘overeten’ (vooral door het eten van bewerkt eten)
- het niet kunnen verbranden van lichaamsvet door een continu te hoog insuline en/of cortisol niveau
- tekorten aan essentiële voedingsstoffen (Omega 3 vetzuren, vitamines en mineralen, etc.)
Hoe verhinder je gewichtstoename?
Als je hebt besloten dat je het keto dieet niet in een leefstijl kan of wilt maken, zijn er toch een aantal dingen die je kan doen om gewichtstoename te verhinderen of te beperken. Het allerbelangrijkste is:
- geen bewerkt eten
- geen toegevoegde suiker (ook geen zoetstof)
- groenten als belangrijkste bron van extra koolhydraten
- regelmatig intermittent fasting (zodat je insuline niveau laag blijft en je gedurende die tijd vet kan verbranden)
Hier kan je meer lezen over hoe je de hoeveelheid koolhydraten geleidelijk kan verhogen en de kans dat je weer in gewicht aankomt kan verkleinen. Het is namelijk ook weer niet zo dat als je het keto dieet wel in een leefstijl hebt gemaakt, je nooit is iets niet keto, zoals een gebakje, ijsje, broodje etc. kan eten. Voor sommige mensen kan het ook werken om zo nu en dan een cheat day te hebben, maar dit geldt niet voor iedereen.
Hou dus in de gaten wat er met je gewicht gebeurd als je stopt met keto en grijp op tijd in als het de verkeerde kant op gaat. Het is veel makkelijker om een paar kilo te moeten verliezen dan weer helemaal opnieuw te beginnen. Bovendien weet je nu veel beter hoe je snel af kan vallen en snel kan zorgen dat je weer een goede vetverbrander wordt, namelijk door je strikt aan het keto dieet te houden, te vasten of te vetvasten.