Veel voedingsproducten en cosmetica bevatten tegenwoordig xanthaan gom. Bovendien is dit percentage nog steeds aan het groeien. De markt voor xanthaan gom wordt groter en groter en er wordt gigantisch veel geld mee verdiend.

Xanthaan gom wordt gebruikt in de olie-industrie om modder dikker te maken wat het boren makkelijker maakt! Het wordt ook in de bouw gebruikt, omdat het zorgt dat cement beter water vast kan houden.

Verdikkingsmiddel, bindmiddel, emulgator en stabilisator

Xanthaan gom is ook goedgekeurd als toevoeging aan tal van voedingsmiddelen en cosmetica.

Het wordt ook dan gebruikt als verdikkingsmiddel en bindmiddel, maar ook als emulgator en stabilisator.

Het staat vaak op labels als E415. Het wordt geacht veilig te zijn zolang je er niet te veel van binnenkrijgt.

In welke voedingsmiddelen zit xanthaan gom?

Inmiddels zit xanthaan gom in vrijwel alle bewerkte producten.  Bovendien wordt xanthaan gom vaak toegevoegd samen met andere soorten gom, om elkaars werking dus te versterken.

Het zit bijvoorbeeld in:

• glutenvrije producten
• vetarme producten
• zuivelproducten (slagroom, ijs, milkshakes)
• salade dressings
• sausjes, inclusief mayonaise
• siropen
• bakproducten
• soepen
• vruchtensappen
• pizza
• puddings
• snoep
• koekjes
• taart
• vruchtenconserven
• zoet-zure producten
• kokosmelk

Xanthaan gom en het keto-dieet

Veel van de bewerkte producten die xanthaan gom bevatten, eet je sowieso niet op een keto-dieet. Toch viel het me op dat ook ik een heleboel producten met xanthaan gom in huis heb! Dus ondanks dat ik alles zoveel mogelijk zelf probeer te koken.

Kokosmelk bevat bijna altijd xanthaan gom of andere soorten gom of een combinatie

Xanthaan gom is aan de meeste merken kokosmelk toegevoegd. Het maakt niks uit of het biologisch is of niet, want het zit ook in tal van biologische producten.

Fairtrade Original bevat geen xanthaan gom, maar wel weer guar gom (E412).

Aroy D bevat geen xanthaan gom, maar wel de synthetische emulgator E435. Ook niet ideaal dus.

Slagroom

Xanthaan gom zit in bijna alle slagroom in Nederland. De slagroom die ik in Italië had gekocht, had het er niet in zitten!

Gelukkig heb ik inmiddels bij de Ekoplaza slagroom zonder xanthaan gom gevonden! Twee merken slagroom bij Ekoplaza bevatten geen xanthaan gom. Ze zijn allebei 35% vet en smaken heel lekker. De ene soort komt van de Waddeneilanden (glazen flesje) en de andere van de Weerribben.

Cosmetica

Xanthaan gom zit ook in heel veel cosmetica producten en vooral ook in producten die je dagelijks gebruikt.

Het zit bijvoorbeeld in lippenstift, tandpasta, deodorant, gezichtsmaskers, zalf en gezichtscreme, lotion, om maar is wat te noemen.

Ook  maakt niet uit of je biologische producten koopt, want daar zit het naar alle waarschijnlijkheid ook in.

Tandenpoetsen kan natuurlijk ook met bicarbonate of soda (soort zout). Inmiddels heb ik twee soorten tandpasta zonder xanthaan gom kunnen vinden!

Er wordt gigantisch veel geld verdiend aan xanthaan gom

Dit is een interessant artikel, waar ook genoemd wordt hoe belangrijk xanthaan gom in de voedingsindustrie is geworden en hoeveel geld hieraan verdiend wordt. De verwachting is dat de wereldwijde markt voor xanthaan gom in 2023 maar liefst $1,076 million  zal zijn. Dit was $722 million in 2016.

Vooral de voedingsmiddelen- en drankindustrie is een groeimarkt en nu al de meest lucratieve markt voor xanthaan gom volgens dit artikel.

Xanthaan gom wordt namelijk steeds vaker toegevoegd aan eten en drinken en aan steeds meer soorten eten en drinken. Het wordt bijvoorbeeld toegevoegd aan sausjes, producten met vlees en gevogelte, bakproducten, snoep en koek, van allerlei drankjes, zuivelproducten.

Hoe veilig is xanthaan gom?

Recent is de veiligheid van xanthaan gom opnieuw bevestigd in deze studie.

Deze studie is niet gebaseerd op nieuw onderzoek, maar op een re-evaluatie van bestaand onderzoek en niet eens al het bestaande onderzoek, want niet alle data was nu nog beschikbaar.

Normaal verwacht je dat over tijd meer data beschikbaar komt, niet minder! Vooral omdat xanthaan gom tegenwoordig aan gigantisch veel producten wordt toegevoegd, verwacht je dat er inmiddels meer informatie beschikbaar is en niet minder.

Bij mij gaan dan alarmbellen rinkelen – hoe komt het dat data opeens niet meer beschikbaar is? We weten uit medisch onderzoek, dat het niet publiceren van informatie zeer kwalijk kan zijn en kan resulteren in middelen die op de markt komen die ronduit schadelijk voor onze gezondheid zijn (maar heel goed voor de portemonnee van de farmaceut in kwestie).

De grote vraag bij dit soort studies is altijd hoe onafhankelijk is de onderzoekscommissie. In hoeverre heeft industrie invloed gehad op het design, de uitvoering en de conclusies van de studie, vooral gezien hoeveel geld op het spel staat.

Vraagtekens

De onderzoekscommissie van de European Food Safety Authority stelt wel vraagtekens bij het toevoegen van xanthaan gom in combinatie met andere soorten gom, zoals guar gom, locust bean gom, konjact glucomannan. De werking van deze producten beinvloed elkaar.

Als je op labels gaat kijken, zie je inderdaad dat in veel producten meerdere soorten gom zitten. Dus het kan inderdaad zijn dat je van elk soort gom (in een bepaald product) maar een klein beetje binnenkrijgt, maar het is onduidelijk wat het totale effect van soorten gom die gecombineerd worden is. Daar heeft de commissie namelijk geen onderzoek naar gedaan.

De commissie houdt daarom een slag om de arm en vindt dat voorzichtigheid geboden is. Ze laat het daar bij. Ze zegt namelijk niet hoe dit moet gebeuren.

Limiet voor maximum toelaatbare hoeveelheid zware metalen in xanthaan gom

Ofschoon de commissie vindt dat voorzichtigheid geboden is, ze stelt geen maximale aanvaardbare (dagelijkse) limiet voor de hoeveelheid xanthaan gom die mensen (kinderen) per dag binnen zouden mogen krijgen voor.

De onderzoekscommissie wil echter wel dat de Europese Commissie een limiet gaat opstellen voor de maximaal toelaatbare hoeveelheid van giftige elementen, zoals lood, kwik, cadmium en arseen die in xanthaan gom aanwezig mogen zijn. Dus zelfs dat is op dit moment nog niet geregeld!

Xanthaan gom: staat het wel altijd op de labels?

De onderzoekscommissie van de European Food and Safety Authority merkt ook op dat xanthaan gom in producten zit, waarbij het volgens de industrie er niet inzit, maar volgens de Mintel database wel.

Dit maakt het namelijk moeilijk voor de commissie om te be-oordelen hoeveel xanthaan gom mensen momenteel binnenkrijgen.