Is het mogelijk om te diep in ketose te zijn?

Het doel van het keto dieet is om in ketose te komen en te blijven. Op die manier kan je lichaam succesvol (lichaams)vet verbranden en kunnen je hersenen ketonen als een soort superbrandstof gebruiken.

Je alvleesklier kan insuline aanmaken

Als je geen medische aandoeningen hebt en/of medicijnen gebruikt (zie ook de disclaimer), dan zorgt je lichaam er normaal gesproken voor dat je niet zo diep in ketose raakt dat de ketose overgaat in keto-acidose.

Keto-acidose leidt ertoe dat je bloed verzuurt en dit is een levensbedreigende situatie die je absoluut niet mag onderschatten. Dit is waarom het belangrijk is dat je het verschil tussen ketose en keto-acidose kent.

Normaal gesproken zorgt Je lichaam ervoor dat je niet te diep in ketose raakt. Als er te veel ketonen in je bloed aanwezig zijn gaat je alvleesklier insuline produceren. De insuline zorgt ervoor dat je lichaam tijdelijk stopt met vetverbranden en je lichaam stopt dan dus tijdelijk met het aanmaken van ketonen. Dit is goed, want zo kan je bloedketonen niveau omlaag. Dit veronderstelt wel dat je een goed functionerende alvleesklier hebt.

Ketonen in urine: moyen

De meeste mensen die het keto dieet volgen om af te vallen, meten ketonen met ketostix. Dit is snel, je hoeft niet te prikken en veel goedkoper.

Het is echter minder precies dan bloedketonen meten. Normaal gesproken geeft dit niet zolang je zorgt dat de hoeveelheid ketonen in je urine ‘moyen’ is. Je doel is dus niet om zoveel mogelijk ketonen in je urine te krijgen.

Als je meer ketonen in je urine hebt, kan het zijn dat je lichaam nog bezig is met een goede vetverbrander te worden. Je lichaam produceert dan meer ketonen dan je lichaam als brandstof kan gebruiken en die overtollige ketonen plas je dan uit. Dit kan leiden tot een ketonengehalte in je urine dat hoger dan ‘moyen’ is. Dit hoeft dus niet te betekenen dat je ook heel veel ketonen in je bloed hebt.

Een andere veel voorkomende oorzaak is dat je niet genoeg drinkt. Hierdoor wordt je urine veel geconcentreerder en dan lijkt het of je dieper in ketose bent. De oplossing is dan simpel: drink meer en meet opnieuw.

Te veel ketonen in je bloed

In zeldzame gevallen kan het zijn dat je te veel ketonen in je bloed hebt. Vaak is dit als je ongediagnosticeerde diabetes hebt.

Toch zijn er ook enkele gevallen geweest (het is dus echt heel uitzonderlijk) waar er geen sprake was van een onderliggende medische aandoening/medicijn of drugsgebruik. Zo was er een geval van een 32 jarige vrouw die borstvoeding gaf en zij had last van:

• misselijkheid
• braken
• hartkloppingen
• trillen
• kramp in vingers en tenen

Zij werd in het ziekenhuis opgenomen en het bleek dat ze veel te veel ketonen in het bloed had. Er werd bij haar keto-acidose vastgesteld. De keto-acidose werd snel opgelost door een infuus met insuline. Haar geval is toen in medische tijdschriften gepubliceerd en er werd een direct verband gelegd tussen het geven van borstvoeding en keto-acidose, hier kan je daar meer over lezen.

Risico factoren

Als je diabetes type 1 of 2 hebt, bepaalde medicijnen gebruikt, zwanger bent, borstvoeding geeft of een andere medische aandoening hebt, is het daarom van belang om eerst met je arts te overleggen. Als je ondergewicht hebt moet je natuurlijk helemaal geen dieet (en dus ook niet het keto dieet) volgen want dit is levensgevaarlijk.

Toch zou het kunnen zijn dat er ook andere factoren zijn die er voor zorgen dat je lichaam niet goed insuline kan aanmaken als je te veel ketonen in je bloed hebt en dat kan dan tot keto-acidose leiden. De kans hierop is waarschijnlijk heel erg klein, maar het is wel belangrijk om hier rekening mee te houden als je je niet goed voelt op het keto dieet.

Mogelijke risico factoren:

• drugsgebruik
• overmatig alcoholgebruik (kijk dus uit met alcohol!)
• lichamelijk trauma
• stress en stressvolle gebeurtenissen (d.w.z. operaties, sterfgevallen, ongevallen)

Wetenschappelijke studies

Er zijn een heel aantal wetenschappelijke studies gepubliceerd over gevallen van ernstige keto-acidose. In de meerderheid van deze studies had dit volstrekt niks met het keto dieet te maken, maar waren er andere factoren die tot keto-acidose leiden. Hier kan je een lijst van de studies vinden.

Advies

Als je het keto dieet volgt, vertrouw dan op je eigen lichaam. Het is niet de bedoeling dat je je ziek gaat voelen.

Tijdens de overschakeling naar het keto dieet is er een risico dat je keto griep krijgt, maar door de juiste voedingsmiddelen te nemen en voldoende (ook weer niet te veel) te drinken kan je dit voorkomen. De kant-en-klare menu’s in de Keto Challenge zijn hier dan ook op aangepast.

Kijk uit met speciale supplementen, vooral ‘keto’ supplementen, want een overdosis aan elektrolyten is gevaarlijk. Door je voeding zal je geen overdosis krijgen. Als het feit dat je je niet lekker voelt door een elektrolyten onbalans wordt veroorzaakt, zal de aanvulling van elektrolyten al heel snel (in 20-30 minuten) tot een verbetering moeten leiden. Hetzelfde geldt voor onvoldoende drinken. Als je echter geen verschil merkt, dan is de oorzaak waarschijnlijk iets anders.

Andere oorzaken dat je je helemaal niet lekker voelt kunnen echte griep (met koorts, keelpijn, hoesten, etc.), een andere ziekte of afkicken van je suikerverslaving zijn.

Mocht je je echter echt ziek voelen, dan is het belangrijk om medisch advies te zoeken. Vertel je arts dan ook dat je het keto dieet volgt. Je arts kan dan direct testen of je teveel ketonen in je bloed hebt. Bloedketonen zijn namelijk de bepalende factor om keto-acidose vast te stellen en niet ketonen in je urine. Mocht je echter een bloedketonen meter hebben dan kan je dit natuurlijk ook zelf testen.

Dit geldt ook als je het keto dieet al langere tijd volgt. Mocht je je helemaal niet lekker voelen, dan zou je een klein beetje koolhydraten kunnen eten om te kijken of dit een verschil maakt. Kijk ook goed uit met alcohol want je lichaam gaat hier veel sterker op reageren!

Als je je echt niet goed voelt is het natuurlijk belangrijk om medisch advies te zoeken. Er is namelijk een geval geweest van een vrouw in de 50 die het keto dieet al enige tijd volgde en op een gegeven moment keto-acidose ontwikkelde. Dit is heel zeldzaam, maar het is dus wel mogelijk.