Wat is slaap eigenlijk? Ongeveer 1/3 deel van je leven slaap je, maar wat gebeurt er eigenlijk als je slaapt?

Slaap bestaat uit 4 slaapfases die samen onze slaapcyclus vormen. De eerste 3 slaapfases zijn de non-REM slaap en de laatste slaapfase is de REM slaap. Een complete slaapcyclus kan zo’n 90 -120 minuten duren. Zo’n slaapcyclus kan zich 4-5 keer per nacht herhalen.

Wat is non-REM slaap?

De non-REM slaap bestaat uit:

• sluimerfase
• lichte slaap
• diepe slaap

Deze eerste drie fases duren elk meestal tussen de 5 – 15 minuten.

Fase 1: Sluimerfase

Tijdens de sluimerfase ben je in slaap aan het vallen. Je kan nu nog makkelijk wakker worden van omgevingsgeluiden. Je ogen gaan dicht en je oogbewegingen worden langzamer en je hersenactiviteit neemt af.

Fase 2: Lichte slaap: informatie in geheugen opslaan

Gedurende de lichte slaap, zullen omgevingsgeluiden je niet snel wakker maken, maar als iemand je aan zou raken, wordt je wel wakker. Gedurende de lichte slaap zijn onze hersenen al bezig met het opslaan van informatie in ons geheugen.

Fase 3: Diepe slaap

Hoeveel diepe slaap je krijgt hangt af van je leeftijd, of je man of vrouw bent en de kwaliteit van je slaap en of je vroeg of laat naar bed gaat. Het grootste deel van de diepe slaap gebeurt tijdens het begin van de nacht.

Delta slaap

De diepe slaap wordt ook wel de delta slaap genoemd. Tijdens de diepe slaap zorgen de trage breingolven voor ontspanning van onze spieren en een tragere ademhaling, maar onze hersenen zijn wel heel actief gedurende deze fase en onder meer bezig met het omzetten van informatie uit ons korte termijn geheugen naar ons lange termijn geheugen. Deze slaapfase is bovendien ook op lichamelijk gebied heel belangrijk, want het is de fase van groei en genezing. Tijdens de diepe slaap zal er bijvoorbeeld:

• meer bloed naar de spieren stromen
• de bloeddruk zakken
• de lichaamsweefsels hersteld worden en nieuwe groei optreden op cellulair niveau
• de energieniveaus van het lichaam opnieuw aangevuld worden
• scheidt de hypofyse het menselijk groeihormoon af

Night terrors & slaapwandelen & bed plassen

Je kan wel uit deze diepe slaap ontwaken, maar je voelt je dan gedesoriënteerd. Je weet even niet waar je bent en je kan duizelig zijn. Dit is de slaapfase waarin kinderen kunnen slaapwandelen of last van night terrors (slaappaniekaanvallen) of in hun bed plassen.

REM slaap

De REM slaap is de vierde slaapfase in onze slaapcyclus en wordt ook wel Rapid Eye Movement genoemd, vanwege de snelle oogbewegingen. Gedurende de REM slaap is er sprake van veel hersenactiviteit, terwijl je spieren volledig ontspannen zijn.

Je eerste REM slaap van de nacht gebeurt meestal zo’n 90 – 120 minuten nadat je in slaap bent gevallen en duurt dan ongeveer 10 minuten. Deze slaapfase kan echter langer duren als je gedurende dag veel nieuwe dingen hebt geleerd en die informatie nu verwerkt en opgeslagen moet worden.

Je kan zo’n 4 of 5 complete slaapcycli doormaken gedurende de nacht, en met elke volgende slaapcyclus wordt de REM slaap dieper en langer. De laatste REM slaap van de nacht kan daarom wel 60 minuten duren.

De REM slaap is de droomslaap, al droom je ook wel gedurende de non-REM slaap. Als je droomt dan verwerk je informatie en emoties. Dromen helpen met het opslaan van informatie uit je korte termijn geheugen in je lange termijn geheugen. De REM slaap kost veel energie.

Hoeveel tijd je in de REM slaap doorbrengt hangt deels af van je leeftijd. Baby’s brengen wel 70% van de tijd in REM slaap door, terwijl dit voor volwassenen ongeveer 15% is.

Verstoorde REM slaap

Als je REM slaap gedurende de nacht verstoord is, dan kan het zijn dat je de volgende nacht direct met de REM slaap begint! Je lichaam probeert de volgende nacht dan het tekort aan REM slaap in te halen, met meer REM slaap dan je normaal zou hebben. Er is dan waarschijnlijk minder tijd voor de andere slaapfases van de slaapcyclus.