De menopauze begint 12 maanden na je laatste menstruatie.

De jaren hieraan voorafgaand worden de ‘overgang’ (overgang naar de menopauze) ofwel perimenopauze genoemd.

Symptomen dat je in de overgang bent

Het is gedurende de overgang dat de meeste vrouwen last krijgen van:

• opvliegers
• onregelmatige ongesteldheid
• hele zware ongesteldheid
• veel vaker/minder vaak menstrueren
• langere ongesteldheid
• verlies libido
• vaginale droogheid
• meer urineweg infecties
• gewichtstoename (vooral ook rond je middel)
• hoofdpijn
• hartkloppingen
• nachtzweten
• stemmingswisselingen
• vermoeidheid
• slaapproblemen

Het is dus meestal niet de menopauze, maar de overgang naar de menopauze wat de moeilijkste tijd is. De overgang is geen ziekte, maar kan wel zo voelen. De overgang is voor iedereen anders. Dit komt doordat de hormonen die tijdens de overgang heel erg gaan schommelen, bij heel veel verschillende processen in je lichaam betrokken zijn.

Wanneer begint de overgang? Hoe lang duurt het?

De overgang begint meestal als je tussen de 45 en 55 jaar bent. Meestal duurt de overgang zo’n 7 jaar. Echter, iedereen is anders en de overgang kan bij sommige vrouwen wel 14 jaar duren!

Wat gebeurt er tijdens de overgang?

Sterke hormoonschommelingen

Tijdens de overgang varieert de productie van oestrogeen en progesteron, twee hormonen die door de eierstokken worden gemaakt, sterk.

Deze hormonen spelen bij heel veel verschillende processen een belangrijke rol. Zo kan de afname in oestrogeen leiden tot zwakkere botten. De hormoonschommelingen beïnvloeden ook je stemming.

Minder spiermassa – tragere stofwisseling

Tijdens de overgang gaat je lichaam energie anders gebruiken. Dit is waarom veel vrouwen tijdens de overgang in gewicht aankomen en dit gewicht dan moeilijk kunnen kwijtraken. De belangrijkste oorzaak van de gewichtstoename is het verlies aan spieren. Iedereen begint al vanaf z’n dertigste iets aan spiermassa te verliezen. Voor de meeste mensen gaat het om een halve kilo per jaar. Tegen de tijd dat je als vrouw in de overgang komt, neemt het spierverlies toe tot wel 1 kilo per jaar.

Dit veroorzaakt mede de gewichtstoename. Spieren hebben namelijk meer energie nodig. Dus hoe minder spieren je hebt, hoe minder energie je verbruikt. Hierdoor krijg je een tragere stofwisseling.

Vetopslag rond je middel

De kans is groot dat je merkt dat je meer lichaamsvet rond je middel opslaat. Dit kan zelfs gebeuren als je niet in gewicht aankomt. Je lichaam kan lichaamsvet anders gaan verdelen.

De reden hiervoor is dat de vetcellen rond je middel in staat zijn om oestrogeen te produceren. Andere vetcellen kunnen dit niet. Dit is waarom de buik weleens de ‘derde eierstok’ wordt genoemd.

Het lijkt misschien positief dat je lichaam op deze manier toch nog wat oestrogeen kan produceren, maar toch is vetopslag rond je middel niet goed voor je. Visceraal vet (vet rond je middel) produceert niet alleen oestrogeen, maar ook het stresshormoon cortisol en ontstekingsproteïnen (cytokines).

Hierdoor zal je meer insuline gaan produceren en dat leidt tot een groter hongergevoel en je zal dus meer willen eten. Dit leidt dan weer tot vollere vetcellen en zo kom je in een vicieuze cirkel. Uiteindelijk kan dit leiden tot insuline resistentie, diabetes type 2, grotere kans op borstkanker/baarmoederkanker/dikke darm kanker en hart-en vaatziekten.

Hoeveel kom je aan gedurende de overgang?

Volgens de Mayo kliniek, komen vrouwen zodra de overgang begint gemiddeld iets meer dan 2 kilo aan. Vervolgens kan je elk jaar gedurende de overgang zo’n 1,5 pond aankomen.

De toename in gewicht wordt echter niet alleen door de menopauze veroorzaakt. Het is vaak het gevolg van een combinatie van de volgende factoren:

• veranderde hormoonhuishouding
• erfelijke factoren
• leefstijl