Stress en overgewicht gaan vaak hand in hand. Als je veel last van stress hebt is de kans dat je overgewicht hebt veel groter. Bovendien maakt stress het moeilijker om af te vallen. Hier kan je lezen waarom dit zo is en nog belangrijker: wat je eraan kan doen.

Cortisol en glucose

Cortisol wordt ook wel het stresshormoon genoemd. Het zorgt voor de ‘vlucht- of vechtreactie’ met behulp van het sympathische zenuwstelsel. Cortisol behoort tot de steroïde hormonen (glucocorticoïden). Deze hormonen worden geproduceerd in de bijnierschors.

Je lichaam maakt cortisol aan als reactie op stress. In de oertijd was dit lichamelijke stress, je werd bijvoorbeeld door een roofdier achtervolgd. Door de aanmaak van cortisol werd je heel alert en voelde je pijn veel minder, dit gaf je de tijd om te vechten of te vluchten. Zo zorgt cortisol er onder meer voor dat er meer glucose beschikbaar is. Er is dus een direct verband tussen cortisol en glucose. Glucose geeft je spieren snelle energie, zodat je harder kon lopen of beter kon vechten. Alle lichaamsprocessen die minder belangrijk zijn (groei, spijsvertering, etc.) worden tijdelijk even op een laag pitje gezet, totdat het gevaar geweken is.

Een heel ander soort stress

Tegenwoordig hebben we met heel andere soorten stress te maken. Dit kan zijn door relatieproblemen, financiële problemen, problemen met kinderen, op werk, slaapgebrek, etc. Dit is een heel ander soort stress dan in de oertijd.

Stress in de oertijd was van korte duur, je moest een lichamelijke inspanning leveren en of je overleefde het of niet.

Stress is tegenwoordig vaak chronisch en je hoeft geen zware lichamelijke inspanning te leveren. Dus je krijgt een hoog cortisolniveau dat er voor zorgt dat je suikerspiegel (bloedglucose) omhoog gaat, maar je gaat geen enorme fysieke inspanning leveren waarbij die glucose ook daadwerkelijk gebruikt wordt.

Je glucosespiegel blijft dan hoog, misschien wel maandenlang. Om je suikerspiegel onder controle te houden, moet je lichaam meer insuline aanmaken, ook misschien wel maandenlang. In deze situatie leidt een hoog cortisolniveau tot een hoog insuline niveau. Dit leidt tot insuline resistentie en uiteindelijk diabetes type 2.

Stress is persoonlijk

Onderzoeken hebben laten zien dat het cortisolniveau stijgt, als iemand zelf ervaart onder stress te staan.

Anderen kunnen misschien denken dat het wel meevalt, maar als de persoon zelf stress ervaart, dan is dat doorslaggevend voor een stressgerelateerde toename van cortisol.

Symptomen van een hoge cortisol spiegel

• hoge bloeddruk
• een rood gezicht
• spierzwakte
• toegenomen dorst
• vaker plassen
• stemmingswisselingen
• snelle gewichtstoename in het gezicht en de buik
• osteoporose

Meer eten door stress

Stress en insuline gaan hand in hand. Als je veel stress hebt en je insuline niveau stijgt, dan kan het zijn dat je eetbuien krijgt. Vooral ook als er eten makkelijk voorhanden is. Je zal vooral vet en zoet willen eten. Juist die combinatie zorgt al snel voor overgewicht. Door het zoete eten, blijft je insuline niveau hoog en kan je het vet alleen maar als lichaamsvet gaan opslaan. Je kan het vet dus niet gebruiken om aan energie te komen (insuline is het vetopslaghormoon). Hier kan je daar meer over lezen.

Insuline resistentie

Een hoge cortisolspiegel kan ervoor zorgen dat je insuline resistent wordt. Dit betekent dat je lichaam steeds meer insuline moet gaan aanmaken om je bloedsuikerspiegel onder controle te krijgen. Insuline is het vetopslaghormoon. Als je dus een hoog insuline niveau hebt, zal je lichaam geen vet kunnen verbranden.

Stress leidt tot buikvet

Onderzoeken hebben laten zien dat er een direct verband is tussen het cortisolniveau , Body Mass Index (BMI) en taille-metingen.

Cortisol-gerelateerde gewichtstoename leidt met name tot buikvet, wat zorgt voor een verhoogde taille / heupverhouding (WHR). Deze gewichtsverdeling met vooral veel buikvet is slechter voor de gezondheid dan lichaamsvet dat over het hele lichaam verspreid is.

Cortisol verhindert ketose

Stress en overgewicht gaan vaak samen, het is cruciaal dat als je je overgewicht blijvend kwijt wilt raken, je je stressniveau gaat verminderen. Het keto dieet zal niet kunnen werken als je stress niveau te hoog is, je zal namelijk niet in ketose kunnen blijven.

Dit is logisch, want je kan alleen in ketose blijven als je insuline niveau laag blijft en stress zorgt er juist voor dat je insuline niveau hoog blijft.

Lichaamsbeweging om stress te verminderen (zoals onze voorouders al deden)

Het is dus heel belangrijk om stress te verminderen als je het keto dieet wilt volgen. Vaak wordt gedacht dat je door iets rustigs te doen, zoals TV kijken, achter de computer te zitten, je stress kan verminderen. Dit blijkt niet zo te zijn.

De beste manier om stress te verminderen is door fysiek actief bezig te zijn. Ook dit is eigenlijk niet zo vreemd, want zo kwamen onze voorouders van hun stress af.

Lichaamsbeweging is essentieel om je cortisol niveau omlaag te krijgen. Dit kan even 5 minuten flink hardlopen zijn, of 5 minuten keihard in een kussen stompen, het gaat er niet om dat je het heel lang doet, maar de extra glucose moet opgebruikt. Je doet dit dus totdat je bekaf bent, even maar heel intensief. Je hersenen moeten een signaaltje krijgen dat het gevaar geweken is en je cortisol en insuline niveau’s weer omlaag kunnen.

Cardio training

Een korte en intensieve cardio training kan helpen met je stress te verminderen. Zelfs een 2 minuten durende cardio workout zoals de warm up in Mijn Fitness Dagboek kan een heel effectief middel zijn. Hier kan je daar meer over lezen.