Er is steeds meer wetenschappelijk bewijs dat vasten een heel speciaal proces in ons lichaam in gang zet. Dit heet ‘autofagie’.
Autofagie is een mechanisme dat cellen in staat stelt om onbruikbare of beschadigde delen van de cel af te breken. Het is het natuurlijke recycling proces van ons lichaam.
Yoshinori Ohsumi: Autofagie
Christian de Duve kwam met de term ‘autofagie’ in zijn beschrijving hoe kapotte cel onderdelen door het lichaam gemarkeerd worden en dan naar de lysomen gestuurd worden om vernietigd te worden. Hij kreeg hier de Nobelprijs voor in 1974.
In 2016 werd aan Yoshinori Ohsumi de Nobelprijs voor geneeskunde toegekend voor zijn werk met betrekking tot autofagie in gistcellen.
Ohsumi heeft met zijn onderzoek naar gistcellen kunnen demonstreren dat als cellen te weinig voedsel krijgen, ze op zoek gaan naar bruikbare stoffen door middel van autofagie. Letterlijk vertaald betekent autofagie ‘zichzelf afbrekend’.
Niet alleen in gistcellen, ook bij mensen
Verder onderzoek heeft uitgewezen dat het autofagie proces bij gistcellen vrijwel identiek is aan het autofagie proces bij mensen.
Vasten is dus niet alleen heel goed om een gewichtsplateau te doorbreken en af te vallen, het is ook heel goed om je lichaam te helpen overbodige en kapotte cellen op te ruimen.
Hoe trigger je autofagie?
Je lichaam gebruikt autofagie als het onder stress wordt gezet door te vasten. Dit is dus een positief soort stress voor ons lichaam.
Ons lichaam doet dit alleen als we ook lang genoeg vasten.
Normaal gebruikt ons lichaam de voedingsstoffen die het binnenkrijgt. Het verspreidt de voedingsstoffen door onze bloedsomloop en zo kunnen cellen verspreidt over ons lichaam voedingsstoffen opnemen.
Echter, als we niet genoeg voedingsstoffen binnenkrijgen, dan heeft ons lichaam de mogelijkheid om stoffen te hergebruiken. Als moleculen niet meer bruikbaar zijn (bijvoorbeeld omdat ze overbodig, kapot of beschadigd zijn), kan ons lichaam ze afbreken en onderdelen hergebruiken. Ons lichaam doet dit dus alleen als het een tekort heeft aan voedingsstoffen. Je kan zo’n tekort dus zelf creëren door te vasten. Dit heeft Ohsumi dus kunnen demonstreren.
Waarom autofagie goed voor ons is
Als gevolg van autofagie gaat ons lichaam overbodige en beschadigde cellen afbreken. Bepaalde onderdelen worden hergebruikt en de rest wordt uitgescheiden. Het is dus een soort grote schoonmaak.
Hierdoor voorkomt ons lichaam dat we een opeenhoping van onbruikbare stoffen krijgen. Ziekteverwekkers, zoals bacteriën en virussen, worden zo weggewerkt. Ons lichaam is van nature namelijk heel efficiënt en wil zo min mogelijk energie verspillen.
Wat gebeurt er als we steeds maar eten
Als we steeds maar eten, dan raakt dit mechanisme ontregeld. Het lichaam krijgt dan niet meer de kans om beschadigde cellen op te ruimen en dit kan ondermeer kanker, neurodegeneratie en veroudering veroorzaken. Er zijn aanwijzingen dat de ziekte van Parkinson en diabetes 2 gerelateerd zijn aan verstoringen in het autofagie proces.
Het ziet er dus naar uit dat autofagie een belangrijk wapen tegen neurodegeneratieve ziekten, zoals de ziekte van Parkinson, de ziekte van Huntingdon en ALS, kan zijn.
De activering van autofagie kan mogelijk ook kanker helpen bestrijden. Dit is een heel interessante studie als je hier meer over wilt lezen.
Vasten en autofagie
Door te vasten zorg je dat je lichaam af en toe even grote schoonmaak kan houden en kapotte onderdelen kan gaan opruimen (autofagie).
Al heel lang vermoeden artsen dat we door te vasten ons lichaam konden helpen om gezonder te worden en met het werk van Oshumi zijn we nu bezig om dit ook wetenschappelijk te bewijzen.
Zo zei de Zwitserse-Duitse art Paracelsus (1493-1541) al: ‘Fasting is the greatest remedy – the physician within’.
Dus door een periode niet te eten, kunnen we ons lichaam helpen om kapotte of overbodige cellen af te breken. Zo kunnen we dus zelf een grotere rol spelen in onze eigen gezondheid. Hier kan je er meer overlezen (in het Engels).
Hoe lang moet je vasten voor autofagie?
Dit is nog niet helemaal duidelijk. Waarschijnlijk begint autofagie al als je 24 uur aan het vasten bent, het is natuurlijk wel zo dat als je langer vast autofagie blijft doorgaan.
