Heeft jouw kind een voedselallergie of is het een voedselintolerantie? Wat is het verschil?

Drie belangrijke verschillen

Het eerste verschil tussen een voedselallergie en een voedselintolerantie, is dat bij een voedselallergie het immuunsysteem bepaalde eiwitten in voedingsmiddelen als lichaamsvreemde stoffen (allergenen) behandeld en daarom anti-stoffen gaat aanmaken. Door een bloedtest en/of huidtest kunnen deze anti-stoffen aangetoond worden, als je kind zo’n voedingsmiddel gegeten heeft.

Een tweede verschil is hoe snel (en vaak ook hoe heftig) het lichaam van je kind reageert. Bij een voedselallergie zie je binnen enkele minuten tot een uur na het eten van het voedingsmiddel al een reactie. Bij zo’n acute allergische reactie kan je kind last hebben van roodheid, galbulten, jeuk, misselijkheid, braken, diarree en bloeddrukdaling.

Heeft je kind enkele uren na het eten van bepaalde voedingsmiddelen last van winderigheid, diarree of buikpijn? Of heeft het pas na zo’n 24-48 uur last? Of heeft je kind vage klachten zoals hoofdpijn, vermoeidheid of diarree? Dit kan wijzen op voedselintolerantie. Een voedselintolerantie kan 4 verschillende oorzaken hebben:

• een tekort aan een bepaald enzym in het lichaam zoals bij lactose-intolerantie
• een tekort aan een transporteiwit in de darmen zoals bij fructose-intolerantie
• door stoffen die van nature in de voeding aanwezig zijn zoals histamine
• door toevoegingen (additieven) aan voedingsmiddelen zoals kleurstoffen

Een derde verschil is dat bij een allergie een piepklein beetje allergeen al een allergische reactie bij je kind kan veroorzaken. Zo kunnen sommige kinderen met een pinda-allergie al een allergische reactie krijgen als ze iemand een hand geven die net een boterham met pindakaas gegeten heeft. Dus zelfs de kleinste sporen van het eiwit waar ze allergisch voor zijn kunnen al een allergische reactie veroorzaken! Daarom is het heel belangrijk om heel goed de labels te checken als je kind een allergie heeft en voorzichtig te zijn als je uit eten gaat (liefst eigen eten meenemen of het van te voren heel goed aan het restaurant uitleggen, dit kan vooral in het buitenland een probleem zijn weet ik uit ervaring!).Als je kind daarentegen een voedselintolerantie heeft, dan zal in de meeste gevallen een kleine hoeveelheid nog wel verdragen worden (uitzondering is glutenintolerantie bij Coeliaki-patiënten!). Pas als grotere hoeveelheden gegeten worden komt er een reactie. Waar die trigger precies ligt is wel weer per kind verschillend. 

Voedselallergie én voedselintolerantie

Wat het lastiger maakt is dat een kind meerdere allergieën kan hebben, bijvoorbeeld huisstofmijt en koemelkeiwit.

Combinaties van een allergie en intolerantie komen ook vaak voor. Zo heeft 50% van de mensen met een glutenintolerantie (coeliakie) ook een koemelkallergie tegen casein. 

Ernstig of niet?

Zowel een voedselallergie als een voedselintolerantie kunnen ernstig of niet zijn. Het verschilt echt per persoon!

Het is dus zeker niet zo dat een allergie altijd ernstig is en een intolerantie altijd mild is. Wat het ook lastig maakt is dat de symptomen van een allergie en een intolerantie hetzelfde kunnen zijn. Al kan een allergie wel via een bloedonderzoek aangetoond worden (anti-stoffen in het bloed) en een intolerantie meestal niet (want er zijn geen anti-stoffen met uitzondering van coeliakie).

Een allergie kan geleidelijk of plotseling ernstiger worden. Het kan dus zijn dat na de eerste keer pinda’s eten een kind een allergische reactie krijgt en de tweede keer al een anafylactische shock krijgt. Dit hoeft echter niet zo te zijn, het kan zijn dat de allergische reacties geleidelijk in sterkte toenemen of dat ze vrij constant blijven. Het probleem is echter dat je dit niet van te voren weet. Daarom zal je waarschijnlijk een epi-pen voorgeschreven krijgen als je kind de diagnose van een potentieel ernstige allergie (pinda, kippenei, schelp/schaaldieren, sesamzaadjes, etc.) heeft.  

Toch kan een intolerantie ook ernstige symptomen hebben. Alleen zijn deze symptomen niet acuut levensbedreigend. Toch kunnen ze op de lange duur tot ernstige schade leiden. Als een kind met coeliakie toch gluten blijft eten, dan kan dit de darmwerking ernstig aantasten. Hierdoor kunnen dan belangrijke voedingsstoffen niet meer worden opgenomen en zal het kind vermageren/groeiachterstand krijgen/ziek worden.

Tijdelijk of levenslang?

Over sommige allergieën, zoals bijvoorbeeld een koemelkallergie, zullen de meeste kinderen op den duur heen groeien. Dit geldt echter niet voor alle allergieën en ook niet voor alle kinderen.

Kinderen groeien zelden over een pinda, noten (sesamzaadjes), kippenei en/of vis, schelp en schaaldieren allergie heen. Deze allergieën zijn dan ook levenslang tenzij ze succesvol behandeld worden met immunotherapie.

Bovendien kan een allergie vrij mild beginnen maar ernstiger worden als het kind vaker aan het allergeen wordt blootgesteld. Een kind met een heel ernstige allergie kan dan na verloop van tijd zelfs een anafylactische shock krijgen.

Als je kind een voedselintolerantie heeft, zal dit waarschijnlijk levenslang zo blijven. Je kind zal de voedingsmiddelen waar het intolerant voor is moeten vermijden of maar in heel kleine hoeveelheden eten. Als de oorzaak van de intolerantie een tekort aan een bepaald enzym is, dan kan het helpen om dat enzym samen met de voeding te geven. Babies en peuters met lactose intolerantie kunnen bijvoorbeeld lactase druppels door hun melk krijgen. Dit is iets wat je met het consultatiebureau of je huisarts zou kunnen overleggen.

Voedselallergie, voedselintolerantie en de darmflora

Het immuunsysteem speelt een directe en heel belangrijke rol bij een voedselallergie. De darmflora bevat zo’n 80% van het immuunsysteem. Er is dan ook een directe link tussen de toename in allergieën en voeding. 

Dit betekent dus ook dat hoe gezonder je kind eet, hoe beter en diverser zijn darmflora is. Dit kan helpen om allergieën te voorkomen. 

De darmflora speelt ook een directe rol bij voedselintoleranties. Een beschadiging aan de wand van de darmen kan leiden tot (tijdelijke) voedselintoleranties. Zo’n beschading kan ondermeer het gevolg zijn van een infectie en/of anti-biotica. Een gezonde darmflora helpt het risico van infecties te beperken. Dus ook bij voedselintolerantie speelt de darmflora een rol.